Het Nederlandse deel van de Noordzee is een van de meest intensief gebruikte zeeën ter wereld. Er zijn drukke scheepvaartroutes van en naar de havens naast de internationale routes die langs onze kust lopen. Met de komst van met name windparken op de Noordzee neemt de complexiteit alleen maar toe.
Het Noordzeebeleid is gericht op een permanente verbetering van de scheepvaart verkeersveiligheid, ook in de situatie dat er windparken op zee zijn gebouwd. Risico’s zijn enerzijds aanvaringen tussen schepen onderling, en anderzijds aanvaringen c.q. aandrijvingen van schepen met windparken of andere vaste objecten. Grip op de scheepvaartverkeersveiligheid is ook van grote waarde voor de toegankelijkheid van de Noordzeehavens en het beperken van milieuschade door aanvaringen.
Beleidskader maritieme veiligheid: In Veilige Vaart Vooruit
In de kamerbrief van 20 november 2020 van de Minister van I&W informeert de minister de tweede kamer over de uitgangspunten voor een risico gestuurde aanpak op het gebied van maritieme veiligheid.
Er worden een aantal concrete acties genoemd, die in samenwerking met de havens, de nautisch beheerders en andere relevante actoren zullen worden opgepakt. Belangrijke elementen hierbij zijn risicobeoordelingen en goed risicomanagement met een monitorings- en evaluatiemechanisme. Vanuit de wens om proactief de maritieme veiligheid structureel te borgen wordt gewerkt aan een integrale risico gestuurde aanpak voor de maritieme veiligheid.
Het maritieme beleid zoals geschetst door de minister van I&W is een directe aanjager voor de gezamenlijke aanpak van "Risico gestuurd Scheepvaart verkeersmanagement Noordzee"
Het Digishape initiatief “Risico gestuurd Scheepvaart Verkeersmanagement Noordzee” wil een instrument ontwikkelen voor risico gestuurd scheepvaart verkeersmanagement op de Noordzee en de toegangsgeulen tot de havens. Met dit instrument/hulpmiddel wordt de situational awareness van gebruikers aanzienlijk verbeterd door hen (geautomatiseerd) te attenderen op potentiele nautische risico’s.
De gebruiker kan zijn de operator in een kustwachtcentrum of de verkeersleider die verkeersbegeleidende taken uitvoert in toeleidinggeulen tot de haven van Rotterdam of de Westerschelde.
De ontwikkeling naar risico gestuurd scheepvaart verkeersmanagement zal gebaseerd zijn op het optimaal inzetten van alle maritieme data die beschikbaar is over schepen, die - binnen afzienbare tijd – aanwezig zijn op het Nederlands deel van de Noordzee. Van die schepen is naast hun positie ook hun lading en hun bestemming bekend maar ook weten we hun ongevals- en inspectie historie. Van de omgeving naast de verkeersituatie ook de weersverwachtingen en de waterkwantiteitsinformatie bekend.
Op basis van deze data moet een risicoberekening kunnen plaatsvinden van:
- De kans op het optreden van een ongeval of incident en
- De potentiele gevolgen van een ongeval of incident.
Wordt een potentieel risico gesignaleerd dan moeten maatregelen getroffen worden om dit potentiele risico te voorkomen of de effecten te beperken.
Digishape ontwikkelt een Proof of Concept voor risicogestuurd scheepvaart verkeersmanagement op de Noordzee
De scope van het project is:
- Onderzoeken van de operationele haalbaarheid van een instrument voor risico gestuurd Scheepvaart Verkeersmanagement op basis van beschikbare maritieme data. Het onderzoek beperkt zich tot de omgeving van de windparken op het zuidelijk deel van de Noordzee;
- De “Proof of Concept“ van het project moeten vertrouwen geven aan toekomstige gebruikers en aan onderzoekers dat een professioneel inzetbare hulpmiddel/instrument te realiseren is;
- De “Proof of Concept” moet de basis-specificaties voor het realiseren van een operationeel inzetbaar instrument leveren.
In het project werken een fors aantal Digishape partners samen.
Kustwacht, het Havenbedrijf Rotterdam en Rijkswaterstaat (VWM) zijn de schakels in het project die de operationele behoefte stellen voor het risico gestuurde verkeersmanagement. Marin is het kennisinstituut op maritiem gebied dat in dit project de wetenschappelijke maritieme veiligheidskennis en ervaring zal inbrengen. Het Datalab en het Effshore ExpertiseCentrum (OEC) van Rijkswaterstaat (CIV) zetten hun expertise in als dataleverancier en data analisten en WVL levert internationale kennis in ten aanzien van scheepvaart informatiesystemen en maritieme informatie standaarden.
Tenslotte zullen TU Delft en Deltares bijdragen in het onderzoek en met name verantwoordelijk worden voor de ontwikkeling van een AIS toolbox.
