Op dinsdag 27 mei 2025 organiseerden Rijkswaterstaat en DigiShape samen een inspirerende dag rondom het AI Impulsprogramma voor waterbewegingsmodellen. Een dag vol energie, vragen, inzichten én de gezamenlijke ambitie om AI echt van waarde te laten zijn voor het waterbeheer in Nederland.
Een gedeelde opgave: AI toepassen in het hoofdwatersysteem
De ochtend begon met presentaties van Rijkswaterstaat, KNMI, Deltares, TU Delft en FloodWaive. De bijdragen lieten zien dat de technologie – Machine Learning (ML) en Deep Learning (DL) – beschikbaar is. Maar de echte uitdaging ligt in de toepassing ervan binnen het hoofdwatersysteem.
Klassieke hydrodynamische modellen zijn krachtig, maar traag. Een enkel model voor de Noordzee vraagt nu soms vijf uur rekentijd. Een ML-model kan dat in minder dan een minuut. Daarmee komt real-time scenarioanalyse in beeld. Maar hoe brengen we zulke snelle modellen verantwoord in de praktijk?
Vragen die ertoe doen
Tijdens de ochtend stond een aantal centrale vragen centraal, onder andere:
- Hoe koppelen we gebruikersvragen (‘user stories’) aan technische use-cases?
- Hoe zorgen we dat ML-modellen uiteenlopende waterbeheerproblemen kunnen adresseren?
- Wat betekent het operationaliseren van AI-modellen voor beheer en onderhoud?
- Hoe waarborgen we uitlegbaarheid en vertrouwen in de uitkomsten?
- Welke rol spelen data, infrastructuur en governance in de transitie?
- En hoe kunnen we cocreatie met partners duurzaam vormgeven?
Deze vragen kwamen niet alleen vanuit de sprekers, maar ook in levendige discussies met deelnemers. Er werd kritisch doorgevraagd op onderwerpen als bias in trainingsdata, de betrouwbaarheid van golfspectra, het vertalen van extreme naar dagelijkse omstandigheden en de rol van publieke én private partijen in ontwikkeling en eigenaarschap van modellen. Zoals één van de deelnemers opmerkte:
“Nuttig dat er mensen waren vanuit een verschillende achtergrond, zodat er meer aspecten van het onderwerp aan de orde kwamen.”
Een moment dat indruk maakte, was toen Hans Korving – na zijn diepgaande presentatie – een vraag uit de zaal beantwoordde met de simpele zin: “I don’t know.” Deze eerlijke erkenning van de complexiteit liet zien dat niemand van ons alle antwoorden heeft, maar dat we het juist samen moeten doen om verder te komen.
Presentaties
- Kickoff meeting presentation
- Deltares Presentation AI-emulators fort extreme storm surges
- Deltares Presentation TurboSWAN
- Deltares Presentation LobithNN
- Floodwaive Presentation AI for Rhine Low-Flow Forecasting
- RWS Presentation Procurement and contracting
Middag: van vragen naar gezamenlijke verkenning
Na de lunch gingen deelnemers uiteen in twee parallelsessies, waarin vier inhoudelijke onderwerpen verdiept werden:
- Use stories & use-cases: Hoe zorgen we dat we technologie ontwikkelen die écht aansluit op gebruikersvragen?
- Data & ICT-infrastructuur: Hoe maken we data vindbaar, betrouwbaar, en geschikt voor operationeel gebruik? Welke softwarecomponenten zijn geschikt om ML modellen aan te laten leveren?
- Algoritmes & modellen: Wat is nodig om deze technologie op te schalen en duurzaam in te bedden in werkprocessen?
- Governance & communicatie: Hoe zorgen we voor uitlegbaarheid, vertrouwen, verantwoording én goede besluitvorming?
Na een korte inleiding werd er volop gediscussieerd over (on)mogelijkheden, kansen en bedreigingen waarbij de focus lag op hoe deze zaken optimaal mee te nemen in het RWS AI modelling programma. Na een korte plenaire terugkoppeling van deze sessies schetste Annette Zijderveld de doorkijk van het RWS-programma en de wijze waarop tot samenwerking (zowel vanuit de inhoud als procedureel) met de aanwezige partners gedurende het traject tot vormgegeven kan worden.
Energie, diversiteit en eigenaarschap
Volgens de organisatoren was het “een geslaagde dag met veel energie, inhoud en oplossingsgerichte discussies.” Ook uit de evaluatie kwam een positief beeld naar voren:
“Leuke bijeenkomst met mensen uit verschillende achtergronden.”
“Mooi evenwicht tussen markt, overheid en kennisinstellingen.”
“Het open karakter en de korte pitches werkten goed.”
En nu?
De belofte van snelle, flexibele en uitlegbare AI-modellen voor waterbeheer hangt in de lucht. Maar dit kan alleen als we blijven samenwerken – over domeinen, disciplines en sectoren heen. De komende maanden werken DigiShape, Rijkswaterstaat en partners samen aan de verdere uitwerking van het programma, met ruimte voor inbreng van alle betrokkenen.
Na een formele start van het programma in de zomer zal de kerngroep voor de verschillende werkpakketten opdrachten en taken formuleren en deze samen met de partners tot uitvoering brengen. Details over de vorm worden in de komende weken verder uitgewerkt. Abonneer je onderaan deze pagina op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.
